جواهرات سلطتنی ایران
جقــه نـــادري
دوره تاریخی: اسلامی، افشاریان
زمان ساخت: قرن یازدهم خورشیدی
جنس: زمرد، الماس یاقوت
محل نگهداری: موزه جواهرات ملی ایران، تهران
جقه نوعی پیش کلاه است که قدمت آن به دوره افشاریان بر میگردد. پیش کلاهها، قطعهای جواهرنشاناند که بر روی کلاه پادشاهان و سران دربار نصب میشدند. استفاده از پیش کلاهها بعد از دوره ساسانی رواج پیدا کرد. در واقع از امپراتوری ساسانی به بعد که دیگر استفاده از تاج مرسوم نبود، از پیش کلاهها برای تزئین کلاه پادشاهان و حاکمان استفاده میکردند. این روند تا سلسله قاجار ادامه داشت. در سلسله قاجار، پادشاهان دوباره به استفاده از تاج روی آوردند و از جقهها به صورت بازوبند و یا سنجاق سینه استفاده میکردند. جقههایی که بر روی کلاه شاهان مورد استفاده بوده، جواهرات و تزئینات متفاوتی با دیگر جقهها داشته است
“جقه نادری”
این زیور ظریف و زیبا که به جقه نادری معروف است، نام خود را از نادر، کشورگشای ایرانی به ارث برده است. در سده 12 ﻫ. ق. ساخته شده است. جواهری است زمردنشان که هم اکنون در خزانه جواهرات ملی یا موزه جواهرات ملی نگهداری میشود. این گوهر علاوه بر سنگ زمرد بزرگی که در وسط آن قرار گرفته به الماسهای فلامک ریز و درشت نیز مزین است. بر بالای سنگ زمرد که درست در وسط جقه است، هفت شقه قرار دارد که در دو طرف آنها برگ و گل الماس نشان به چشم میخورد. علاوه بر این از نوک شقهها دو آویز زمردین سعيدی امرودی و از پایین جقه نیز سه آویز زمردنشان آویخته شده است. کمی که با دقت در جقه نادری نگاه کنید، هلالی در بالای زمرد وسطین و در اطراف نیز درفش، سرنیزه، طبل و لوله توپ میبینید که همگی مزین به الماساند. پارچه درفش از سه ردیف الماس، یاقوت و زمرد کمرنگ پوشانده شده است.