جواهرات سلطنتی ایران

بخش نخست
کره جواهرنشان

جواهرات سلطنتي بسياري به سفارش شاهان ايراني ساخته شده که برخي از آنان هم اکنون توسط موزه جواهرات ملي ايران نگهداري ميشوند. مجموعه جواهر عظيمي که تحت عنوان “کره جواهر نشان” شناخته ميشود، از جمله مهمترين گنجينههايي است که به دستور ناصرالدين شاه، چهارمين شاه دوره قاجاريه ساخته شد. کره جواهر نشان در سال 1291 هجري شمسي توسط گروهي از جواهرسازان ايراني به سرپرستي “زروني ماسحيان” معروف به “ابراهيم زرگرباشي” از جواهرات پيادهاي که در خزانه موجود بود ساخته شد. وزن خالص طلاي به کار رفته در اين کره 34 کيلوگرم و وزن جواهرات آن 3 کيلو و 656 گرم است. تعداد کل جواهراتي که در روي کره نصب شده، بالغ بر 51366 قطعه است. اقيانوسها و درياها زمردنشان و آسيا مرصع به ياقوت و لعل، ايران مرصع به الماس، اروپا مرصع به ياقوت، آفريقا مرصع به ياقوت سرخ و کبود و آمريکاي شمالي و جنوبي، استراليا مرصع به ياقوت و لعل است. کشورهاي ايران و انگلستان به وسيله الماس نشان داده شده و دو حلقه زرين ساده که در روي آنها گلهاي الماس نشان نصب شده به طور متقاطع کره را در ميان گرفته است. از ديگر نکات بارز و مهم رعايت شده در ساخت اين کره زرين، ميتوان با منبت کاري بسياري از القاب و عناوين ناصرالدين شاه بر روي سطح آن اشاره کرد که به وسيله الماس کاري از ساير نوشتههاي تفکيک شدهاند. همچنين کوه دماوند با ياقوت درشتي مشخص است و ياقوت معروفي نيز به نام اورنگ زيب، به عنوان نماد شهر تهران و پايتخت سلسله قاجاريه به کار گرفته شده است.
اين کره در حال حاضر در موزه جواهرات ملی ايران قرار دارد.
تخت نادری

تخت نادری یکی از زیباترین تختهای سلطنتی قاجارها است که توسط بهترین صنعتگران ایران و به دستور فتحعلی شاه ساخته شد. این تخت میناکاری شده با ۲۲ هزار جواهر قیمتی یکی از با ارزشترین اشیاء موزه جواهرات ملی ایران است. جواهرات بخش پشت انداز تخت، از همه درشتتر و خوشرنگتر هستند. در اطراف پشت انداز نقش دم طاووس و در قسمت بالایی نقش دو اژدهای جواهر کاری شده را خواهید دید. تمام برجسته کاریهای تخت نادری، با زیباترین سنگهای قیمتی تزئین شده است؛ همین امر باعث شد تا تخت نادری را در خزانه سلطنتی نگهداری و فقط در مسافرتها برای پادشاه حمل کنند.
شمشیرهای سلطنتی

یکی از با ارزش ترین مجموعههای موجود در موزه جواهرات ملی ایران، شمشمیرها و ادوات نظامی شاهان در دورههای مختلف میباشد. البته لازم به ذکر است که این شمشیرها کاملا خاص و منحصر به فرد هستند و بر روی دسته و غلاف آنها از جواهرات بسیار ارزشمندی استفاده شده است. از جمله این شمشیرها میتوان به شمشمیر فتحعلی شاه، نادرشاه، خنجر نگین دار فتحعلی شاه، سپر نادری و شمشمیر بسیار معروف ناصرالدین شاه اشاره نمود. تاج و گردنبد فرح، همسر محمد رضا شاه که در مراسم تاجگذاری وی استفاده شد، کمربند زرین، گردنبد الماس و زمرد قمر السلطنه، کلاه عباس میرزا و پیش کلاه کیانی و آفتابه لگن سلطنتی از دیگر وسایل ارزشمند در موزه جواهرات ملی ایران میباشد. بدون شک بازدید از این حجم از زیبایی و درخشش جواهرات تجربهای بی مانند خواهد بود.
تخت طاووس یا تخت خورشید

بعد از عبور از لایههای حفاظتی موزه و تحویل دادن وسایل، به زیرزمینی وارد میشوید که به خزانهی موزه میرسد. در اینجا «تخت طاووس» اولین شیء باارزش موزه است که چشم شما را میگیرد که پشت شیشه قرار دارد و بیرون از گنجینهی اصلی نگهداری میشود. این تخت به فرمان فتحعلیشاه در سال 1216 هجری قمری و با جواهرات و طلای موجود در خزانه ساخته شد و بهدلیل وجود نشان خورشید در بالای تخت، به این نام معروف شده است. البته بعد از ازدواج فتحعلیشاه با «طاووس تاجالدوله» تخت طاووس نام گرفت. گنجینه اصلی موزه تقریبا تاریک است و فقط نوری کمجان، گنجینه را روشن میکند. این گنجینه نسبت به هرگونه برخوردی، حساس است و با کوچکترین ضربهای، آژیرها فعال میشود.
کلاه عباسمیرزا

کلاه مرواریددوزی شده عباس میرزا (پسر فتحعلیشاه) بهشکل تاج و از پارچهی اطلس و مخمل قرمز است که روی آن، مرواریددوزی و پولکدوزی شده و در بالای آن، یک تخمهی زمرد درشت با گیلاوی الماس در چنگ طلا نصب شده است. این کلاه را عباسمیرزا در آیینهای رسمی و «سلام» استفاده میکرد.