طلا به عنوان نمادی از سلطنت و ثروت، همیشه کاربردهای متعددی در دربارها و حتی در زمینه منسوجات، چه در بافندگی، گلدوزی و چاپ داشته است. طلا دارای ویژگیهای اسطوره ای است. لکه دار و سخت نیست، میتوان آن را کوبید و میناکاری کرد و ریسید. درخشندگی آن در طول زمان و نیروهای زوال باقی میماند. از زمانی که هومر در ایلیاد زره طلایی به هکتور پوشاند، نقش آن در تاریخ لباس و مد برای انسان مهم بوده است. خود فلز گرانبها در ایدههای مربوط به هویت، نمایش و وضعیت نقش محوری داشته است. موقعیت اجتماعی را تعریف کرده است، به معنای ثروت است، به خانواده سلطنتی جایگاه نمادین و شبه مذهبی و به لباس کلیسایی عظمت داده است. به عنوان یک رنگ، که از طریق نخهای طلایی یا رنگهای تقلیدی بازتولید می شود، ثابت مانده است و به پوشنده شکوه میبخشد. طلا به عنوان یک فلز یا رنگ گرانبها در لباس به اندازه جواهرات همواره مهم بوده است.
ندرت طلا با جذابیت آغشته شده است. توت عنخ آمون مصری و ملکهاش (1361-1352 قبل از میلاد) با کتانی بافته شده و طلادوزی شده به تصویر کشیده شدهاند. در کرت باستان (یونان، 1750-1400 قبل از میلاد)، مردان و زنان شیک پوش کمربندهایی از طلا و سایر فلزات میپوشیدند. نمونهای از پارچه از قرن پنجم یا چهارم قبل از میلاد نشان میدهد که یونانیان باستان از گلدوزیهای طلایی استفاده میکردند. کلئوپاترا، ملکه مصر که به زیبایی شهرت داشت، از طلا برای صورت و سایر درمانهای مراقبت از پوست استفاده میکرد. در دوران وایکینگها بین قرن هشتم تا یازدهم، از نخ طلا برای طراحی شنل و تونیک در شرق و غرب اروپا استفاده میشد.
اما رومیهای جمهوری، لباس را ساده میانگاشتند. پترونیوس در Satyricon خود (حدود 60 پس از میلاد)، فورتوناتای مبتذل را که لباسهای رنگی روشن و دمپاییهای طلا دوزی میپوشد، به سخره میگیرد. دویست سال بعد، شیک پوشی باری دیگر مد شد. کتی که توسط امپراتور و بعداً توسط کنسولها پوشیده میشد، از ابریشم بنفش و گلدوزی های غنی از طلا ساخته شده بود. هنگامی که امپراتور کنستانتین در سال 324 پس از میلاد از روم به بیزانس نقل مکان کرد (آن را به قسطنطنیه تغییر نام داد)، طلا به ستون اصلی عظمت امپراتوری تبدیل شد و ثروت بسیار زیادی را نشان داد.
در قرن 14 و 15، پوشیدن دکمههای طلایی نشانه ثروت و رتبه اجتماعی تلقی میشد. پارچههای طلا که از ایتالیا برای خانواده سلطنتی اروپا و مردان و زنان مد وارد میشد، همراه با خز، اوج تجمل از قرن 14 تا 17 بود. پارچههای طلا یا نقره با پیچیدن سیم فلزی ظریف به دور نخ ابریشم ساخته میشد که باعث انعطاف پذیری بیشتر برای بافتن میشد. این نخها روی پارچه قرار میگیرند و باعث درخشندگی فوق العادهی آن میشوند. در زمان ادوارد سوم، پادشاه انگلستان، فقط خانواده سلطنتی مجاز به پوشیدن پارچه طلا بودند. نمونهای باشکوه در ویلتون دیپتیچ (گالری ملی، لندن) آورده شده است که نوهاش ریچارد دوم را در انبوهی از پارچهای از طلا نشان میدهد که با نشان مخصوص او، گوزن، بافته شده است. در عین حال، بزانت، طلای جغجغه و زنجیر جواهرات از لوازم ضروری بودند. اما این پارچه نه تنها برای مد ضروری بود، بلکه برای تشریفات نیز ضروری بود: ریچارد سوم پس از آنکه در تاجگذاری خود در سال 1483 به عنوان پادشاه تقدیس شد، در پارچهای از طلا پوشانده شد، که نشان دهنده تقدیس الهی است.
طلا در قرن بیست و یکم
در دهه گذشته، صنعت پوشاک پیشرفت زیادی داشته است. چه پارچههای پرینت سه بعدی و چه لباسهای هوشمند و تعاملی مبتنی بر اینترنت، فناوری دنیای مد را متحول کرده است. یکی از این اکتشافات در سال 2011 انجام شد هنگامی که پارچه جدیدی که از طلای 24 عیار نخ شده بود ساخته شد.
پس از تحقیقات گسترده در طی بیش از یک دهه، تیمی از مهندسان سوئیسی در آزمایشگاه فدرال علوم و فناوری مواد سوئیس راهی برای بافتن طلا به پارچه پیشگام شدند. پارچه طلای نهایی به دست آمده به گونهای در کنار هم قرار گرفت که قابل بافت، پوشیدن و شستشو باشد.
کنار هم گذاشتن
برای ساخت پارچه طلایی مراحل زیر انجام میشود:
- از فناوری پیشرفته برای برش دادن یک قطعه طلا به قطعات بسیار ریز استفاده میشود. به قدری ریز که در مقیاس نانومتر هستند.
- تکهای از طلا با جریانی از یونهای آرگون با حرکت سریع بمباران میشود که اتمهای منفرد فلز را حذف میکند.
- سپس یک جت گاز پر از طلا به سمت نخ ابریشم هدایت میشود تا آن را با لایه نازکی از طلا بپوشاند.
- سپس نخ از یک جریان پلاسما عبور میکند.
استفاده از پارچه
این پارچه در حال حاضر برای ساخت پاپیون، دستمال جیبی و کراوات تمام قد استفاده میشود. گفته میشود که یک کراوات استاندارد که حاوی حدود 8 گرم طلا است، 7500 فرانک سوئیس (تقریباً 8500 دلار آمریکا) قیمت دارد.
کالای بادوام
پارچه طلا نه تنها نمایشی از ظرافت و تجمل است، همچنین بسیار بادوام است (زیرا ابریشم به عنوان پارچه پایه استفاده میشود). انعطاف پذیر، پوشیدنی و همچنین قابل شستشو است. حتی درخشندگی و درخشندگی پارچه هنگام شستن به خطر نمیافتد.
کشف پارچه طلا یک افزودنی ارزشمند به دنیای لباسهای لوکس در سراسر جهان است. و با سرعت سریع پیشرفتهای فناوری، میتوان حدس زد که از پیشرفتهایی که در آینده ایجاد میشود غافلگیرتر خواهیم شد.