مجله طا جواهر



اولین و تنها مجله تخصصی طلا جواهر، نقره، ساعت و آنتیک درایران


اخبار

گلدان فلزی ایرانی در میان گنجینه‌ وایکینگ‌ها!

ظرف نقره‌ای استثنایی در گنجینه وایکینگ‌ها که در دامفریس و گالووی اسکاتلند کشف شد، که در ابتدا تصور می‌شد منشأ کارولینگی دارد، اما در واقع در ایران و در زمان امپراتوری ساسانیان (224 تا 651 پس از میلاد) ساخته شد. تجزیه و تحلیل متالورژیک نشان داد که گلدان هزاران کیلومتر را طی کرد تا سر از گنجینه وایکینگ ها درآورد که در جنوب اسکاتلند مدفون شده است.

این گنجینه که توسط تاجر بازنشسته و فلزیاب درک مک لنان در سپتامبر 2014 یافت شد، بزرگترین گنج وایکینگ است که از سال 1891 در اسکاتلند کشف شده است، که شامل بیش از 100 قطعه منفرد – شمش های نقره با کتیبه های رونیک، حلقه های بازوی نقره ای، سنجاق سینه، یک صلیب سینه ای نقره ای جامد با تزئینات مینا، یک سنجاق پرنده طلایی نفیس – در دو لایه مدفون شده است. تکه‌های شل در بالای آن قرار داشتند و ظرف درب دار زیر آن گنجینه‌های بیشتری را در خود جای داده بود که هر کدام به صورت جداگانه در پارچه ابریشمی مجلل پیچیده شده بودند.

شکل و سبک آن با ظروف درب دار ساخته شده در امپراتوری کارولینژ (800-887 پس از میلاد) اروپای مرکزی و غربی قابل مقایسه بود. این گنجینه در قرن دهم دفن شد، زمانی که جمعیت گالووی عمدتاً مهاجران وایکینگ بودند.

در آن زمان، گلدان درب دار خودش یک عتیقه بود. این قطعه آنقدر مهم بود (بزرگترین گلدان در نوع خود که تا به حال پیدا شده است) و محتویات آن به قدری ارزشمند بود که باستان شناسان تصور می کردند ممکن است در حمله وایکینگ ها به یک صومعه یا کلیسا در آلمان یا فرانسه غارت شده باشد.

تزئینات روی سطح به سختی از طریق یک لایه ضخیم از verdigris (پوشش پودری سبز رنگ که در اثر خوردگی مس ایجاد می شود) و بقایای منسوجاتی که در آن پیچیده شده بود دیده می شد. پس از اینکه یک اسکن سه بعدی نقشه راه را از سطح ارائه کرد، تمیز کردن لیزری دقیق به محافظان اجازه می‌دهد تا گرده‌ای را که سطح را پوشانده بود، بدون دست زدن به روکش پارچه‌ای گرانبهای باقیمانده که به ظرف چسبیده است، جدا کنند.

پاکسازی شمایل‌های زرتشتی، از جمله پلنگ و ببر و مهمترین بخش را آشکار کرد: محراب آتش تاج‌دار. زرتشتی دین دولتی امپراتوری ساساسی بود و شاهان ساساسی اغلب در حال شکار گربه‌های بزرگ عجیب و غریب به تصویر کشیده می‌شدند. تاج بالای محراب آتش نیز اشاره ای به امپراتور ایرانی است.

ما با برداشتن نمونه‌های کوچک از بدنه ظرف و میناکاری، منشأ نقره را ارزیابی کردیم. بلافاصله مشخص شد که این ظروف شبیه سایر نقره‌های موجود در گنجینه نیست: در عوض، نتایج به منشأ در امپراتوری ساسانیان، یعنی ایران امروزی اشاره دارد. تجزیه و تحلیل عنصری با استفاده از فلورسانس قابل حمل اشعه ایکس نشان داد که این ظرف آلیاژی از نقره و مس نسبتاً خالص است که نمونه ای از نقره ساسانی است، اما نقره اروپایی معاصر نیست. علاوه بر این، ایزوتوپ های سرب موجود در فلز نقره و سنگ کبریت نیلو از ایران است. حتی می‌توان گفت که نیلو از معدن معروف نخلک در مرکز ایران می‌آید. داشتن تایید علمی برای منشاء دور این شیء قابل توجه فوق العاده است.”

این گلدان برای اولین بار در نمایشگاه جاده ابریشم موزه بریتانیا که از 26 سپتامبر تا 23 فوریه 2025 (5 مهر تا 5 اسفند) ادامه دارد، به نمایش گذاشته خواهد شد.

نمایش بیشتر

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا