مجله طا جواهر



اولین و تنها مجله تخصصی طلا جواهر، نقره، ساعت و آنتیک درایران


آموزشی

۱۰ کاربرد مهم طلا در عصر حاضر

طلا از آغاز تاریخ مکتوب بشر همواره فلزی گرانبها و محبوب بودهاست که برای ضرب سکه، ساخت جواهرات و کاربردهای هنری استفاده میشدهاست. در گذشته سیاست مالی بسیاری از کشورها بر پایه استاندارد طلا استوار بود یعنی پول هر کشوری معادل مقدار مشخصی از طلا بود. نقش و اهمیت طلا بر اقتصاد، سیاست، فرهنگ و در مجموع زندگی انسان‌ها غیرقابل انکار است.

 اگر به رویدادها و اتفاقاتی که در طول تاریخ برای طلا حادث شده توجه شود، بدون شک می‌توان به این موضوع پی برد که این فلز زرد به تنهایی قادر است سرنوشت یک ملت را تغییر دهد.

اما یکی از دلایل اهمیت طلا، کاربردهایی است که در صنایع و زمینه‌های مختلف دارد. در این مطلب از بورسینس قصد داریم ۱۰ کاربرد مهم طلا را شرح دهیم.

۱- جواهرات و زيورآلات

گسترده‌ترين کاربرد طلا، استفاده از آن جهت ساخت زيورآلات و جواهرات است. خواص منحصر به فرد طلا، اين فلز گرانبها را به عنوان جزئی بی همتا برای صنعت جواهرسازی مبدل کرده است. اين خواص شامل جلا و درخشندگی بسيار بالا، رنگ زرد خوشايند، مقاومت در برابر کدرشدگی، قابليت مفتول شدن، چک‌خواری و قابليت تبديل شدن به ورقه‌ها در طرح و شکل‌های مختلف است.
همه اين خصوصيات از اين فلز، عنصری جذاب ساخته که به راحتی به اشيای زيبا و با ارزش در می آيد، ماهيت طلا به دلايل مختلف، از جمله قابليت نقدشوندگی بالا، سالم ماندن، مصونيت در برابر تورم و به گونه‌ای بوده که انگيزه داشتن طلا در گذر تاريخ، در بسياری از کشورها وجود داشته است.
تقريبا همه مردم دنيا طلا را يک سرمايه آسيب‌ناپذير میدانند، از اين رو، از چند جهت به طلا و جواهر نگاه میکنند.
– اول، خريد برای سرمايه‌گذاری
– دوم، خريد برای استفاده کردن
– سوم، خريد برای هديه دادن
– چهارم، خريد به عنوان يک کالای هنری و قابل توجه از نظر ارزش
تقاضای طلا برای جواهرات در طول سال تغيير میکند. اما به طور معمول در سه ماه آخر سال، بالاترين مقدار را نشان میدهد و در بسياری از کشورها، بالاترين ميزان تقاضای طلا در روزهای قبل از سال نو آنهاست که به دليل مصرف طلا در ساخت جواهرات میباشد.
آمار منتشر شده توسط شوراي جهاني طلا (WGC) نشان‌دهنده اين مطلب است که اگرچه در ساليان اخير، تلاش‌ها و فعاليت‌های صنعتی، حجم بالا و روزافزونی از مصرف طلا را دربر داشته اما همچنان ساخت جواهرات و زيورآلات به طور ميانگين، بيش از ۵۰ درصد مصرف ساليانه طلا را به خود اختصاص داده است.

۲- صنايع غذايی

زمانه ما را هر روز با نام‌های متفاوتی میخوانند اما بيش از هر چيز میتوان آن را دوره‌ی استيلای صنعت گردشگری و آشپزی بر عامه‌ی مردم ناميد. اما آشپزی که بدون چاشنی‎ رونقی ندارد و هر رستورانی که بخواهد در اين صنعت پول ساز بدرخشد بايد هر روز به فکر چاشنی جديدی باشد. چاشنی هايی که حس ماجراجويی مسافرانی که از راه های دور در، خيابان‌های شهرها هدف هستند را راضی کند. اما هميشه سؤالاتی ذهن همين مسافران ماجراجوي ما را با خود درگير مي‌کند و آن هم اينکه «آيا اين چاشنی ها هضم مي‌شوند؟ آيا به بدن انسان و يا بخشی از آن آسيب نمی زنند؟ و …» با اين توضيح به سراغ يکی از عجيب‌ترين چاشنی هايی که به تازه‌گی صنعت گردشگری، آشپزی، فلزات گران‌قيمت و … را به چالش کشيده است مي‌رويم.
طلا به صورت يک افزودنی میتواند به خوراکی ها و نوشيدنی ها افزوده شود. به عنوان مثال برگ طلا به صورت گرد يا پوسته‌پوسته در پخت يا براي زيبايی روی برخي خوراکی ها و نوشيدنی های تجملاتی مورد استفاده قرار میگيرد.
از جمله مشهورترين نوشيدنی های دارای طلا، در عصر حاضر، می توان به يک نوشيدنی سنتی آلمانی اشاره کرد که به معنی “آب طلا” ترجمه شده است و داراي اندکی برگ طلا است.
و يا نوشيدنی های کوکتل دارای برگ طلا که در حدود ۱۰۰۰ دلار آمريکا قيمت دارد.
در قرون وسطا، پادشاهان و افراد برجسته برای نشان دادن ميزان برخورداری ميزبان و يا با اين باور که عنصری چنين ارزشمند و کمياب که بايد برای سلامتی مفيد باشد در نوشيدنی ها يا خوراکی ها از گرد يا پوسته‌هاي طلا استفاده میکردند.
لازم به ذکر است که طلا در ساختار شيميايی بدن انسان، هيچ‌گونه جايگاهی ندارد. همچنين در حالت عادی، فاقد هرگونه مزه يا ارزش غذايی است.
اخيرا اينستاگرام، سوشی و دونات طلا را به دِسرهايی فراگير و عجيب تبديل کرده. اما واقعيت اين است که زمانی نبوده که نوع بشر، اشتياق به فلزات براق و قابل انعطاف نداشته باشد. البته داستان ما از اين جا شروع میشود که، همان‌طور که شما خيره به تکه‌های معلق، کوچک و براق طلا درون ليوان نوشيدنی خود هستيد و يا با انگشتان‌تان با ورقه‌های ظريف دور شيرينی خود بازی میکنيد؛ ناگهان فکری به ذهن‌تان خطور میکند: «آيا واقعا میتوانم طلا را بخورم؟» يا، اگر مثل من باشيد، سؤال‌تان تنها اين خواهد بود: «چرا طلا بخورم؟» خب بالاخره اساسا بیطعم و مزه است.

صرف نظر از اين‌ها، تاريخچه‌ی اين امر يعنی خوردن طلا متعلق است به قرن‌هاي متمادی، زماني که ورق‌های نازک و خالص طلا به عنوان تزئينات شيرينی در اروپا و در چای سبز ژاپنی ها استقاده میشده است.
تا جايی که میدانيم‌ هيچ‌کس به خاطر مسموميت با طلا نمرده است. براي بررسی بيشتر اين موضوع با دو متخصص تغذيه در نيويورک، “الکساندرا اوپنهايمر” و “سينتيا ساس” گفت‌گويی ترتيب داده‌ايم تا استانداردهای طلای به کار رفته در مواد غذايي را بررسی کنيم همچنين درمورد نفع‌ وضرر آن برای بدن انسان اگاهی های بيشتري کسب کنيم.
اوپنهايمر اشاره میکند که وقتی شما طلايی را که به دور يک سوشی پيچيده شده است؛ میخوريد، صرفا طلايی از جنس حلقه ازدواج خودتان را نمیخوريد. او میگويد: «طلای خوراکی همان طلايی نيست که در زيورآلات شما وجود دارد، چون احتمالا فلزات ديگری هم در آن وجود دارد و وجود اين ناخالصی ها ميتواند در صورت مصرف، براي شما سمی و خطرناک باشد.»
طلايی که برای مقاصد خوراکی استفاده میشود، حداقل در اروپا بايد شناسه “175-E”، را داشته باشد. شناسه‌اي که بی ضرری مواد خوراکی را توسط اداره ايمنی مواد غذايی اروپا (ای.اف.اس.ای) به هنگام استفاده تأييد میکند.
با توجه به اين مورد، ورقه‌های طلای خوراکی بايد ۹۰ درصد خلوص داشته باشند و ۱۰ درصد ناخالصی که بايد شامل فلزات بیخطر ديگر مانند نقره.

و حالا فرض کنيد طلای شما بررسی شده (اگر منصفانه ببينيم، از تمامی اطلاعات موجود میتوان دريافت که ورقه‌های طلای فعلی که به‌عنوان “خوراکی” فروحته میشوند، آزمون “175-E” را با موفقيت گذرانده‌اند) و هيچ ضرری به شما نمیرساند. به زبان علمی، طلا از نظر شيميايی واکنش‌ناپذير است، يعنی در طول فرآيند هضم، تجزيه نمیشود.
يافته‌های “ای.اف.اس.ای” نيز نشان مي‌دهد که نوشيدنی هايی که حاوی نانوذرات طلاست نيز آسيبی به مصرف‌کنندگان اين محصولات نمیرساند.

۳- پزشکی

دکتر” ساس” توضيح میدهد: در عصر حاضر استفاده از طلا (به ويژه نانو ذرات طلا) در صنعت داروسازی بسيار مورد توجه قرار گرفته است که اين موضوع به دليل خواص منحصر به فرد اين فلز گرانبها است. به عنوان مثال به منظور درمان بيماری های مختلف، از جمله ورم مفاصل، رماتيسم، ايدز و سل از طلا استفاده میشود.
“ای.اف.اس.ای” به کمبود داده‌های علمی درباره سمی بودن، خلوص و ماهيت دقيق طلای به کار رفته در غذاها اشاره میکند. بنابراين، براي جبران اين کمبود، توجه خود را معطوف به طلای مورد استفاده در مواد پر کردنی دندان نمودند.

۴- دندان پزشکی

از آنجايی که برای دهه های متمادی طلا در دندانپزشکی استفاده ميشده؛ با وجود هزينه گزاف، طلا در دندانپزشکی بسيار مورد استفاده قرار ميگيرد که به دليل عملکرد عالی و قابليت فوقالعاده اين فلز است. آلياژهای طلا برای پرکردن دندانها، در تاجها و همچنين در اتصالات و کاربردهای ارتودنسی استفاده دارند.
از مهمترين دلايل استفاده گسترده طلا، در دندانپزشکی، ميتوان به ويژگی شيميايی اين فلز اشاره کرد که ساختاری ثابت و غيرقابل ترکيب با ديگر مواد را دارا است.
از ۷۰۰ سال قبل از ميلاد مسيح، طلا براي دندانپزشکی مورد استفاده قرار ميگرفته است. ميزان اتلاف بالا و قيمت بالای آن، در زمانهای گذشته، انگيزه ای شد تا از موارد جايگزين در اين زمينه استفاده شود.
با اين حال مقداری طلای استفاده شده در دندانپزشکی، دوباره در حال زياد شدن است.
زيرا برخی از مواد جايگزين شده، دارای خاصيت غيرترکيبی کمتری نسبت به طلا است و اين موضوع ممکن است در زمانهای طولانی، در سلامت دهان اثر منفی ايجاد کند.
ميدانيم که اثر اين طلا بر بدن در بدترين حالت ممکن ايجاد جوش و تحريک پوستی در افراد بسيار حساس نسبت به فلزات است. ذرات طلا در نمونه آب دهان افرادی که دندان پر کرده با طلا داشتند ديده ميشود، لذا ميتوان فرض کرد اين افراد طلا را بلعيدهاند و خطری متوجه آنها نشده است.
کاربرد ديگر طلا در موارد دارويی و درمانی که در طول تاريخ نه تنها به صورت همساندرمانی، بلکه از نظر دارويی نيز استفاده شده، در درمان روماتيسم است. در مورد کاربردهای دارويی، طلا به همراه گوگرد و فسفر به عنوان يک سيستم تحوّل دارويی برای داروهای اصلی استفاده ميشود و تحقيقهای زيادی اذعان داشتهاند که اين فلز گرانبها دارای خاصيت ضدالتهاب بوده است. تنها خطری که طلا ميتواند داشته باشد، در سطح نانوذرات است که ممکن است برای سلولها به هنگام تزريق مستقيم به آنها در محيط آزمايشگاهی مخرب باشد. با اين وجود از آنجايی که نانوذرات طلا براي نفوذ به غشاء سلولی بسيار بزرگ هستند اين خطر تقريبا وجود نخواهد داشت.

elahyeh-115-116-talajavaher-magazine

۵- ليزر

يکی از مهمترين کاربردهای طلا در بخش ليزر، در علوم پزشکي (ليزر يونی) است. سطوح داخلی که به وسيله طلا پوشيده شده، تمرکز اشعه را کنترل ميکند. در انتشار ليزر، بخار ليزر طلا ميتواند نور قرمز با دانسيته بالا که نياز به طول موج بالا دارد را توليد کرده و سلولهای سرطانی را بدون هيچ زخمی، در مجاورت سلولهای سالم نابود سازد.
ليزر کموزن جديد به وسيله افراد نظامی طراحی شده و در محل تماس با صفحات طلا کاربرد دارد که برای زخمهای ايجاد شده در مناطق جنگی استفاده ميشود.
به وسيله اين تکنولوژی، از دستدادن خون کاهش يافته و شانس زنده ماندن در مورد زخمهای جدی افزايش مييابد.
در بيمارستانها نيز اين تکنولوژی جديد، اجازه ميدهد تا در صدمه های جديد و اورژانسی، (بدون حرکت دادن بيمار) شانس زنده ماندن افزايش يابد.
در حقيقت ليزرهای وابسته به طلا که انقلابی در عرصه پزشکی ايجاد کردهاند دارای کاربردهای فراوانی هستند. (از تخريب سلولهای سرطانی تا جراحيهای اورژانسی و جراحيهای حساس روی چشم و بافت مغز را امکانپذير کرده است).

۶- صنايع فضائی

طلا در مدارات موجود در فضاپيماها مورد استفاده قرار ميگيرد، چون طلا يک رسانا و رابط (متصلکننده) قابل اعتماد است. به علاوه بخشهای از اغلب وسايل فضايی به وسيله فيلم پلیاستری از طلا پوشيده ميشود.
اين فيلم، اشعه مادون قرمز را منعکس کرده و به تثبيت درجه حرارت، وسيله فضايی کمک شايانی ميکند. بدون اين پوشش، بخشهای با رنگ تيره فضاپيما، مقدار زيادی از گرما را جذب خواهد کرد.
طلا همچنين به عنوان يک روانساز، (روغن) بين قسمتهای مختلف مکانيکی عمل ميکند.
در خلاء فضا، روانسازهای ارگانيکی، تبخير شده و به خاطر شدت تابش موجود در آنسوی (ماورای) اتمسفر زمين در هم ميشکند (تجزيه ميشود).
در حالي که طلا دارای قدرت برش خيلی کمی است و فيلمهای نازکی از طلا بين قسمتهای در حالت حرکت بحرانی به عنوان يک روانساز به کار برده ميشود و مولکولهای طلا تحت نيروی سايش و اصطحکاک بر روی يکديگر سر خورده و تحت عنوان يک روانساز و روغن عمل ميکند.
همچنين کلاه ايمنی که يک فضانورد ميپوشد نيز با فيلم نازکی از طلا پوشيده شده است. اين فيلم نازک بيشتر اشعه خورشيدی خطرناک موجود در فضا را منعکس کرده و از چشمان و پوست فضانورد محافظت ميکند.

۷- الکترونيک

مهمترين استفاده طلا از صنعت، استفاده از آن در صنايع الکترونيک است. وسايل الکترونيکی به حالت جامد در ولتاژها و جريانهای بسيار پايين، در نقاط تماس به آسانی فرسايش يافته و زنگ زده ميشوند.
طلا به دليل رسانايی بالا و مقاومت زياد در برابر خوردگی و زنگزدن (يعني ميتواند جريان را به خوبی هدايت کند، بدون اينکه خورده شده يا زنگ بزند در حالی که فلزاتی مثل نقره و مس، با اينکه رساناهای بهتری نسبت به طلا هستند، اما به مراتب پايداری کمتری در برابر خوردگی يا زنگ زدن دارند).
از اهميت ويژهای برخوردار است.
اجزای الکترونيکی ساخته شده از طلا، دارای ماندگاری بسيار بالا هستند. طلا در اتصالات و پستهای تقويت‌کننده، لحيمکاری ها، سيمهای ارتباطی و نوارهای ارتباطی (سيمهای برهنه) نقش مهمی را ايفا ميکند.
در هرحال تقريبا در هر وسيله الکترونيکی که تصور ميشود، مقدار کمی طلا مورد استفاده قرار گرفته است.
اين کاربرد طلا، از استفاده برای موبايلها، ماشين حسابها، وسايل ديجيتالی، جی پی اسها و غيره گرفته تا وسايل الکترونيکی بزرگی مانند تلويزيونها، کامپيوترها و ابر پردازشگرها را شامل ميشود.
به عنوان مثال در تکنولوژيهای نمايشی مانند حسگرهای لمسی صفحه‌های نمايش، ال‌ای دی ها و ال سی دی ها و همچنين در تکنولوژيهای ذخيره اطلاعات مانند فلش مموری ها و مادربوردها از طلا استفاده ميشود.
استفاده طلا در اين صنعت، معمولا به صورت آبکاری بر روی ديگر فلزات و يا بصورت آلياژ با مقادير کوچکی از نيکل يا کبالت به منظور افزايش ماندگاری قطعات، سيمها و کابلها و همچنين افزايش سرعت انتقال اطلاعات است.

۸- صنايع شیشه سازی

طلا استفاده های فراوانی در صنعت شيشهسازی دارد. اساسی ترين کاربرد طلا در شيشه سازی، استفاده از آن به عنوان رنگدانه است. در هنگام حرارت دادن، مقدار بسيار کمی از طلا (به صورت معلق در شيشه) رنگ ياقوتی باشکوهی در شيشه ايجاد خواهد کرد.
طلا همچنين براي ساخت شيشه های مخصوص برای ساختمانها و قالبهای کنترلشده در شرايط آب و هوايی مختلف، کاربرد دارد.
اگر مقدار کمی از طلا در شيشه پراکنده شود، يا بر روی سطح شيشه اندود (پوشيده) شود، در اين حالت، اشعه گرمايی به طرف خارج منعکس ميشود و باعث ميشود تا ساختمان در تابستانها به علت انعکاس نور خورشيد به خارج، خنک باقی بماند و در زمستانها به علت انعکاس گرمای داخل ساختمان به طرف داخل، ساختمان گرمای خود را حفظ ميکند.

همچنين پنجرهای آکرليک، کابين خلبان، در بسياری از هواپيماهای ارتشی دارای روکشی از طلاست. استفاده از اين روکش باعث ميشود که اين پنجره ها، حامل جريان برق باشند و همين ويژگی موجب از بين رفتن قطرات يخ زده و برفک از روی پنجرههای کابين خلبان ميشوند تا ديد خلبان کم نشود.
طلا به دليل بازتاب گرما به هنگام پرواز در آب و هوای بسيار گرم، موجب ميشود که هوای کابين خلبان، برودت لازم را حفظ کرده و خنک بماند. به هنگام پرواز در ارتقاعات بسيار بلند و سرد نيز، به دليل آنکه طلا رسانای حرارت و گرماست، هوای کابين گرم باقی ميماند.

۹- پشتوانه مالی

هزاران سال است که طلا به خاطر کمياب بودن و ارزش بالا به عنوان يک وسيله مبادله شناخته شده است. استفاده از طلا به عنوان پشتوانه مالی، کاربرد قابل توجهی دارد. چون طلا دارای ويژگی های منحصر به فردی به شرح زير است:
– داشتن ارزشی نسبتا پايدار
– قابل حمل و نقل بودن
– فسادناپذير بودن
– غير خورنده بودن
– داشتن ويژگی عدم واکنشپذيری با ساير عناصر در شرايط عادی
– داشتن رنگی متمايز و داشتن مقبوليت در بين مردم در نقاط مختلف دنيا
شروع اين نوع استفاده از طلا به کمی قبل از شروع فعاليت بانکها برميگردد، که صرافها به ازای دريافت طلا از مردم، رسيدهايی را به آنها ميدانند و آن رسيدها به دليل داشتن اعتبار و مقبوليت در بين مردم، نوعی پول محسوب ميشدند.
در حقيقت اين رسيدها نوعی پول بود که با پشتوانه صددرصد طلا انتشار يافته بود. اين روند با ايجاد نظامهای پولی جديد مانند استاندارد طلا-ارز ادامه پيدا کرد و هم اکنون نيز برخی از نظامهای پولی اعتباری دنيا از طلا به عنوان يکی از مهمترين پشتوانه های پولی خود استفاده ميکند.
۱۰- طلا در بسياری از صنايع ديگر نيز کاربرد دارد که از جمله آنها ميتوان به صنعت هواپيمايی (به عنوان مثال در موتور هواپيماها) صنعت خودروسازی (به عنوان مثال در کيسه هوای خودروها) و صنعت عکاسی (به عنوان مثال برای چاپ سياه و سفيد) اشاره کرد.

نمایش بیشتر

مجله طلا و جواهر

تنها مجله تخصصی بین المللی طلا جواهر، نقره، ساعت و آنتیک درایران با موضوعات هنری، علمی، خبری ، آموزشی با مجوز رسمی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

نوشته های مشابه

همچنین ببینید
بستن
دکمه بازگشت به بالا